लेखक :-सराेज राय
नेपालमा समाजिक समानता र न्यायका लागि लड्न सजिलो छैन, तर यो हरेक सचेत नागरिकको दायित्व हो। म सत्य बोल्न कहिल्यै डराउँदिनँ, किनकि सत्य न्यायको आधार हो। तर, जब सत्यलाई साम्प्रदायिकताको लेप लगाएर दबाउन खोजिन्छ, यो हाम्रो समाजको सबैभन्दा दुर्भाग्यपूर्ण प्रवृत्ति हो।
हालैका केही घटनाहरूले नेपालमा विशेषतः मधेशी समुदायमाथिको भेदभावलाई पुनः उजागर गरेका छन्। यी घटनाहरूलाई सम्बोधन गर्न मेरो लेखाइले कसैलाई असहज महसुस गराएछ भने म स्पष्ट रूपमा भन्न चाहन्छु— मेरो उद्देश्य विभाजन फैलाउनु होइन, सामाजिक न्यायको पक्षमा उभिनु हो।
मधेशी समुदायमाथिको घटना: संयोग कि पूर्वाग्रह?
नेपाल प्रिमियर लिग क्रिकेट खेलको क्रममा जनकपुर बोल्ट्सका समर्थकहरूमध्ये विशेषतः मधेशी अनुहार भएका व्यक्तिमाथि आक्रमण भयो। यस घटनाले मधेशी समुदायप्रतिको गहिरो पूर्वाग्रहलाई देखायो। त्यसैगरी, काठमाडौं जिल्ला अदालत परिसरमा वरिष्ठ अधिवक्ता दिनेश त्रिपाठीमाथि हातपात हुँदा, रवि लामिछानेका समर्थकहरूले अन्य अधिवक्तालाई छोडेर किन मधेशी अनुहार भएका अधिवक्तालाई मात्र आक्रमण गरे?
यी घटना मात्र संयोग हुन् भन्ने तर्कलाई विश्वास गर्न गाह्रो छ। विगतमा पनि रितिक रोशन प्रकरणदेखि लिएर अहिलेका घटनासम्म, मधेशी समुदायलाई लक्षित गरिएका व्यवहारहरूको श्रृंखला हेर्दा यो एक नियोजित सोचको परिणाम जस्तो देखिन्छ।
विभाजन होइन, समानताको लागि संघर्ष
मेरो लेखाइ र विचार कुनै पनि जात, समुदाय, वा क्षेत्रप्रतिको द्वेष फैलाउन होइन। म अन्यायको विरुद्ध सत्य बोल्छु, किनकि समानता र न्यायका लागि लड्नु मेरो अधिकार मात्र होइन, जिम्मेवारी पनि हो। तर जब मधेशी समुदायमाथिको भेदभाव, हिंसा र अपमानलाई उजागर गरिन्छ, त्यसलाई साम्प्रदायिकता भन्नु अन्यायलाई ढाकछोप गर्ने प्रयास हो।
मेरो धारणा:
१. मधेशी समुदायमाथिको हिंसा रोक्नुपर्छ: जबसम्म यो हिंसा र भेदभाव बन्द हुँदैन, म यो अन्यायको विरुद्ध आवाज उठाइरहनेछु।
२. विभेदको समाधान आवश्यक छ: यी घटनालाई जातीय दृष्टिकोणले होइन, अन्यायका रूपमा हेर्नुपर्छ। सबै नेपालीलाई समान अधिकार र सम्मान दिनुपर्छ।
३. सत्यको पक्षमा उभिनु कुनै अपराध होइन: सत्य बोल्नु साम्प्रदायिकता होइन। सत्य नै न्याय र समानताको आधार हो।
निष्कर्ष
हामी सबै नेपाली हौँ। कुनै पनि समुदायमाथि हुने अन्याय र विभेदको विरुद्धमा उभिनु हरेक नेपालीको दायित्व हो। मधेशी समुदायमाथिको भेदभाव र अपमानलाई समाप्त पार्न हामी सबैले साझा प्रयास गर्नुपर्छ। म सत्यका पक्षमा छु, समानताका पक्षमा छु, र यस यात्रामा कहिल्यै विचलित हुनेछैन।
समानता, न्याय र सह-अस्तित्वका लागि हाम्रो संघर्ष जारी रहन्छ।
सरको धारणामा मेरो सहमति छ । यसका लागि सबैले मिलेर आवाज उठाउनु आजको आवश्यकता हो ।